• lotinchaga
• +
• -
• |

Аллоҳ таолонинг Аш-Шофий исмининг маъноси

4671 марта кўрилган

Аллоҳ таолонинг ушбу исми суннатун навабийяда собит бўлган исмлардан. Саҳиҳайнда Оиша онамиздан собит бўлган ҳадисда, Оиша онамиз дедилар: "Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам аҳли оилаларидан баъзиларига дам солардилар. Ўнг қўллари билан уни силардилар, яъни ўнг қўллари билан суртиб қўярдилар ва айтардиларки: «اللَّهُمَّ رَبَّ النَّاسِ أَذْهِبِ البَاسَ، اشْفِهِ وَأَنْتَ الشَّافِي، لاَ شِفَاءَ إِلَّا شِفَاؤُكَ، شِفَاءً لاَ يُغَادِرُ سَقَمًا» “Эй Аллоҳ, эй одамларнинг Рабби-тарбияткунандаси, касалликнинг шиддатини кетказ. Сен бунга шифо бер, Сен шифо берувчисан, Сенинг шифойингдан бошқа шифо йўқдир. Унга ортидан касаллик қолмайдиган шифони бергин”, деб айтардилар”.

Шофийнинг маъноси: шифонинг барча турлари Ундангина бўлган зот. Қалбларга шаклар, шубҳалар, ҳасад, ҳиқду-адоват ва бундан бошқа қалб касалликларидан шифо берувчи, баданларга касалликлардан, дардлардан шифо берувчи деган маънода. Бу шифога ундан бошқа биронта қодир бўлмайди. Шифо фақат Унинг шифосидир, Ундан ўзга биронта шифо берувчи йўқ. Иброҳим Халил — ала набиййина ва алайҳис салом —айтганларки: “وَإِذَا مَرِضْتُ فَهُوَ يَشْفِينِ” “Агар мен касал бўлсам, У менга шифо беради”. Яъни, шериксиз, ёлғиз Унинг Ўзи шифо беради, деганлар. Шунинг учун ҳам ҳар бир мукаллаф инсон Аллоҳдан ўзга шифо берувчи йўқ, деб қатъий эътиқодда бўлиши керак.

Шу ўринда эслатиб ўтишни лозим кўрдик. Бизда "шифобахш" деган сўз ишлатилади, шифобахш, яъни шифо берувчи. Бир нарсани шифобахш дейилади. Бу сўзни истеъмол қилиш эътиқодан жоиз эмас, чунки шифони фақат Аллоҳ беради. Фалон нарсада шифо бор деса бўлади. Фалон нарса фалон нарсага шифо бўлади деса бўлади. Лекин шу нарса шифо беради дейишлиги нотўғри. У нарса тажрибада шифо бўлганлиги учун шифо дейилади. Бу ердаги шифо дейишлик даво, дори деган маънода. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламдан собит бўлган: ҳижомада шифо бор, асалда шифо бор деганлар. Алмуҳим шифо бор дейиш мумкин, лекин шифобахш, яъни шифо берувчи дейиш нотўғри. Бир нарсани истеъмол қилинса Аллоҳ уни шифо қилсагина шифо бўлади, акс ҳолда шифо бўлмаслиги мумкин. Шунинг учун мўмин-мусулмон одам ҳар бир талаффуз қилаётган сўзларини ўйланиб талаффуз қилиши керак бўлади.

Биз айтдикки: "Аллоҳ таологина шифо берувчи зот" шунинг учун ҳам касалликлардан, дардлардан шифо талаб қилишда Аллоҳ таолонинг Рубубиятда ёлғиз Ўзи эканлиги ва шифо ёлғиз Унинг қўлида экани, бирон кишига етадиган шифо фақат Унинг изни билан бўлишини Аллоҳ жалла ва алога восита қилиш бу воситаларнинг энг яхшисидир. Буйруқ Аллоҳники, яратиш, махлуқотлар ҳам Аллоҳники. Барча нарса Унинг тасарруфи билан, тадриби билан бўлади. Аллоҳ хоҳлаган нарса бўлади, У хоҳламаган нарса бўлмайди. Куч ҳам қувват ҳам фақат Аллоҳ таоло томонидандир.

Банданинг Аллоҳнинг ёлғиз Ўзи шифо берувчи, шифо фақат Унинг қўлида деб эътиқод қилиши ва бунга иймон келтириши даволаниш, муолажани талаб қилиш, фойдали дориларни тановул қилиш билан нафи етадиган сабабларни қилишга монеъ бўлмайди. Набий соллаллоҳу алайҳи ва салламдан даволанишга буйруқ, турли фойдали дориларнинг зикри бўлган бир қанча ҳадислар ворид бўлган. Бу эса Аллоҳ таолога таваккул қилиш ва шифо фақат Унинг қўлида деб эътиқод қилишга зид келмайди.

Имом Бухорий ўз саҳиҳларида Абу Ҳурайра разияллоҳу анҳудан ушбу ҳадисни ривоят қилганлар, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам дедилар: “Аллоҳ бирор касалликни туширган бўлса, албатта у учун шифони ҳам туширган”. Имом Аҳмаднинг муснадларида Усома ибн Шарик разияллоҳу анҳудан ривоят қилинади дедилар: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтдилар: “إِنَّ اللهَ لَمْ يُنْزِلْ دَاءً إِلَّا أَنْزَلَ لَهُ شِفَاءً، عَلِمَهُ مَنْ عَلِمَهُ، وَجَهِلَهُ مَنْ جَهِلَهُ” “Аллоҳ бирон касаликни туширган бўлса, албатта у учун шифони туширган. Буни билган билади, билмаган билмайди”.

Одамларнинг Парвардигори, касаллик машаққатларини кетказувчи, Ундан бошқа шифо берувчи бўлмаган буюк Аллоҳ таолодан бизнинг касалларимизга ва бутун мусулмонларнинг касалларига шифо беришини сўраймиз.